Groenlokaal

Wat is het? Een groenlokaal is een vrije vertaling van outdoor classroom en elke school zou zo’n groen-buitenlokaal moeten hebben! Het is een combinatie van een natuurspeeltuin en een schooltuin, vaak speciaal ontworpen en ingericht, met natuurlijke en niet-natuurlijke elementen, voor het geven van buitenlessen (voornamelijk voor basisschool), als alternatief voor lessen die normaal gesproken binnen plaatsvinden. In het Verenigd Koninkrijk en Australië zijn veel, en steeds meer, outdoor classrooms te vinden maar ook in Nederland kan dit concept prima toegepast worden. Sterker nog, het biedt veel voordelen en mogelijkheden, voor leerlingen en leraren! En het is een stuk leuker, buiten leren!

Hoe maak ik een groenlokaal? Wat je maar kunt bedenken in de groene omgeving kan onderdeel zijn van het groenlokaal, de ‘outdoor classroom’. Vaak is dat in eerste instantie een moestuin; aangevuld met een bloementuin of kruidentuin, stukken zand, gras, grote keien of stenen, dieren, (klim) bomen, fruitbomen, een weerstation, een poel etc. Het kan heel uitgebreid, maar ook heel simpel. Een belangrijk element in een groenlokaal is de ontmoetingsplek, een plek om samen te komen en activiteiten of spellen te starten en af te ronden.

Voor een natuurlijke schooltuin, moestuin of andere groene plek of tuin waar kinderen spelen, geldt dat deze vaak eenvoudig om te vormen is tot een groenlokaal waardoor er mogelijkheden ontstaan voor het vaker gebruiken van de buitenruimte. Ook vergroot het vaak de biodiversiteit in de tuin en kan ook prima gecombineerd worden met bijvoorbeeld een voedselbos, wateropvang op school en andere vergelijkbare thema’s. Doordat de lessen buiten zijn wordt de groene omgeving een vanzelfsprekend kader voor de lessen. Voor de kinderen biedt het meer buiten zijn ook voordelen t.o.v. de veelal zittende binnenlessen.

Lees meer over outdoor classrooms in het artikel ‘Altijd buitenspelen’ dat ik schreef voor het Permacultuur Magazine, nr 7, juni 2017. Ik wil me de komende tijd inzetten om dit concept in Nederland meer bekend te maken en in de praktijk te brengen.

-Ik adviseer over het ontwerp van een groenlokaal. Ik kijk daarbij naar, wat is er al, wat willen we houden, wat heeft een opknapbeurt nodig, kunnen er elementen weg en welke elementen kunnen we toevoegen. Dit is maatwerk; in het ontwerp neem ik ook het beschikbare budget mee en toekomstige gewenste gebruik mee en mogelijkheden die er zijn voor onderhoud. Dit kan ook heel simpel; zoals de aanplant van enkele bomen (bv tijdens boomplantdag). Als dit goed bevalt, kan er volgend jaar weer iets toegevoegd worden.

-Maatwerk advies voor de omvorming van een bestaande (school)tuin richting een groenlokaal (met of zonder uitgewerkt ontwerp). Dit kan uiteraard ook in kleine stappen, bijvoorbeeld door het eerst toevoegen van een of enkele elementen (bv de verzamelplek en een weerstation) en het organiseren van een themales of lessenserie.

-Werken in een groenlokaal vraagt iets anders van een leraar, dan de traditionele manier van lesgeven. Ik kan, samen met een collega, ook zorgen voor begeleiding en instructie voor leraren bij deze nieuwe manier van werken, inclusief brainstorm over de mogelijke links met bestaande curriculum.

-Opstellen themalessen of activiteitenplan voor het seizoen (evt begeleiding van de (eerste) themalessen).

-Ik regel graag de aanleg van het groenlokaal voor u, al dan niet met behulp van kinderen of vrijwilligers, afhankelijk van wens en budget. Ik assisteer u ook indien gewenst bij  de zoektocht naar mogelijkheden voor subsidies of fondsen.

-Tuinontwerp, afhankelijk van de grootte van de tuin.

Voor meer informatie, bel of mail gerust.

Het concept van groenlokaal is met name ontwikkeld voor basisscholen, maar is ook prima geschikt voor middelbare scholen of een buitenschoolse opvang die in de tuin activiteiten en spellen doet met de kinderen. Voor vooruitstrevende scholen met een buitenruimte die belang hechten aan duurzaamheid, beleving en natuureducatie en hun leerlingen hiermee wat extra’s willen meegeven.

Het concept van groenlokaal is met name ontwikkeld voor basisscholen, maar is ook prima geschikt voor middelbare scholen of een buitenschoolse opvang die in de tuin activiteiten en spellen doet met de kinderen. Voor vooruitstrevende scholen met een buitenruimte die belang hechten aan duurzaamheid, beleving en natuureducatie en hun leerlingen hiermee wat extra’s willen meegeven.

Ik benader de tuinen waaraan en waarin ik werk vanuit het oogpunt van permacultuur. In het kort gezegd betekent dit zorgen voor de aarde, zorgen voor de mens en het delen van overvloed. Bij het werken in en ontwerpen van een tuin hanteer ik een aantal principes, zoals

  • met de natuur mee werken (bijvoorbeeld geen vochtminnende planten proberen te planten op drogere plekken),
  • slim gebruik maken van de ruimte (bijvoorbeeld fruitbomen en bessenstruiken als afscheiding in plaats van een schutting, het dak van een tuinhuis, ontmoetingsplek of kippenhok gebruiken voor wateropvang, zonnepanelen of groendak).
  • creëren van diversiteit in de tuin (randen, poeltje, ‘wild area’)
  • zuinig zijn met water en energie (water zolang mogelijk vasthouden in de tuin)
  • zorg voor je bodem (en bodemleven!)
  • het vermijden van afval en maken van kringlopen binnen je tuin (bv groenafval naar composthoop of kippen, voor groenafval, mulchen met ‘onkruid’)
  • gebruik van polycultuur, meerdere planten op een oppervlak, in tegenstelling tot een monocultuur.